Stolpersteine
Maandag 18 September 2017 om 22:44Zondag waren we op uitnodiging aanwezig bij de legging van vijf Stolpersteine. Op verzoek heb ik een fotoserie gemaakt van deze indrukwekkende plechtigheid.
Met een Stolperstein (struikelsteen) wordt de plaats gemarkeerd waar een Jood woonde die in de Tweede Wereldoorlog is vermoord. Zondag werden de stenen gelegd in aanwezigheid van Sarah, haar kinderen en haar kleinkinderen. Sarah was voor deze gelegenheid overgekomen uit Israël. Bij drie huizen werden vijf stenen gelegd en wel voor haar twee oudtantes, voor haar vader, voor haar grootmoeder en voor haar oom.
In 1942 probeerde Johan Slager met zijn hoogzwangere vrouw, Lies te vluchten naar Zwitserland. Ze strandden in België en werden gevangen gezet. Lies mocht naar een Belgisch ziekenhuis om daar te bevallen, alvorens ze op transport werd gesteld. Ze beviel van een dochter, die ze Sarah noemde. Vanuit het ziekenhuis werd Lies met haar dochtertje door de Belgische ondergrondse geholpen te ontsnappen.
Vanuit Kazerne Dossin in Mechelen werd Johan Slager op 1 september op transport gezet. Hij heeft niet geweten dat zijn vrouw een dag eerder was bevallen. Johan stierf op 22 december 1942 als dwangarbeider in Niederkirch. Sarah en haar moeder kwamen na de oorlog terug naar Steenwijk.
Het laatste levensteken wat ze van haar vader heeft gekregen, waren twee ansichtkaarten die hij vanuit de rijdende trein naar buiten heeft gegooid, in de hoop dat iemand ze op de post zou doen. Uit deze kaarten bleek dat hij het volste vertrouwen had in een goede afloop. Helaas liep het anders en is hij niet meer teruggekomen.
Voor Sarah's moeder was het vreemd terugkomen in Steenwijk na de oorlog. Hun huis was bewoond door andere mensen, ze konden niet meer in hun eigen woning terecht. De gemeente zorgde uiteindelijk voor vervangende woonruimte.
Bij de Stolpersteine werden rozen gelegd. Een accordeonist speelde: "Shalom chaverim" wat vrede vrienden en tot ziens betekent. En er werd in het Hebreeuws een gebed uitgesproken. Lees ook op deze site.
Inmiddels zijn er 72 jaren verstreken en nu pas zijn deze plaatsen gemarkeerd. We mogen niet vergeten!