Kamp Westerbork (1)
Zondag 21 Augustus 2016 om 14:03Tijdens de vakantie maakte ik een uitstap naar Kamp Westerbork. Ik had de fiets achterop de auto meegenomen. Vanaf de parkeerplaats bij het Herinneringscentrum fietste ik over Ooshalen en Hemeloor naar het kamp. Zie Google Maps. Ik was vroeg op pad gegaan, nog voordat de eerste pendelbus de toeristen naar het Kamp bracht.
Kamp Westerbork was tijdens de Tweede Wereldoorlog een doorgangskamp voor Joden, Sinti en Roma en verzetsmensen. De gevangenen kwamen per trein aan en werden per trein afgevoerd. Het eerste transport vertrok op 15 juli 1942. Aanvankelijk ging dit via station Hooghalen, waarbij de afstand van 7 km tussen het station en het kamp te voet moest worden afgelegd. In november 1942 kwam de verbinding met het landelijk spoorwegnet gereed, waarna de treinen vanuit het kamp zelf konden vertrekken.
Langs de weg Ooshalen / Hemeloor staat om de 50 meter een spoorbiels. Deze spoorbielzen zijn markeringen langs het oorspronkelijke spoortracé en verbindt het Herinneringscentrum met het terrein van Kamp Westerbork.
Deze markering kent twee ‘routes’: die van de binnenkomende transporten – en daarmee ook de laatste ‘etappe’ van het Westerborkpad vormend - en die van de uitgaande transporten. Begin- c.q. eindpunt zijn de Tekens in Westerbork. Deze vijf 'Tekens', iets buiten het eigenlijke kampterrein gelegen en gesitueerd aan het tracé, vermelden de kampen waarheen de gevangenen vanuit Westerbork werden getransporteerd als ook het aantal gedeporteerden en het aantal overlevenden per kamp.
Aangekomen bij het Kamp springt de enorme glazen overkapping in het oog. In 2013 was ik ook in het Kamp en toen zat deze woning achter een hek. Zie hier. Het is de voormalige woning van de kampcommandant. Dit is het enige gebouw wat is blijven bestaan.
Bij de bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork kwam op de hoek van het kampterrein een directeurswoning te staan. Eerst was dit het onderkomen van de leiding van het vluchtelingenkamp. Later was het de woning voor de Duitse kampcommandanten van het Judendurchgangslager Westerbork. Ook in de jaren van het Interneringskamp Westerbork (1945-1948) werd het bewoond door de leiding. Daarna werd het bewoond door particulieren, tot aan het overlijden van de laatste bewoonster in 2007.
De woning is een officieel rijksmonument. Vanwege de grote herinneringswaarde is het pand van (inter)nationaal cultuurhistorisch belang. Het is ook van architectuurhistorische betekenis door de bijzondere bouwstijl, het materiaalgebruik en de zeldzaamheid. De villa is nog zo goed als oorspronkelijk, maar wel in slechte staat van onderhoud.
Om het pand te beschermen is een glazen overkapping geplaatst. Binnenkort zal begonnen worden met de achterstallige beheerswerkzaamheden en de restauratie van de woning. Het uitgangspunt hierbij is dat recht gedaan moet worden aan de 70-jarige geschiedenis van het huis. Klik hier voor meer informatie en de bron van bovenstaande tekst.
Dit geldt ook voor de toekomstige functie. Met behoud van het ontoegankelijke en raadselachtige van het gebouw wil het Herinneringscentrum Kamp Westerbork de woning gebruiken voor activiteiten die invulling geven aan de betekenis van deze historische plek.
Klik hier voor een YouTube filmpje over deze activiteiten
Nadat ik de woning van de kampcommandant aan alle kanten had vastgelegd wandelde ik met de fiets aan de hand verder. Ik passeerde de omheining van prikkeldraad. Net als in 2013 trok er ook nu een huivering trok door mij heen...
Wordt vervolgd.